وبلاگ بزرگ ای اسپورت
اس ام اس و جوکوبلاگ بزرگ ای اسپورت
اس ام اس و جوکدیفتری
دیفتری
دیفتری چیست
دیفتِری (به انگلیسی: Diphtheria) بیماری حاد باکتریایی دستگاه تنفسی است. این بیماری یک بیماری عفونی بسیار واگیرداری است که باعث ایجاد غشایی کاذب در حلق و حنجره میشود. از عوارض آن گلودرد، تب، سرفه، و گرفتگی صدا است و در صورت وخامت، ناراحتی‌های قلبی، کلیوی، و فلج دست و پا را موجب میشود. عامل این بیماری یک باکتری به نام کورینه‌باکتریوم دیفتری است که عموماً گلو را مبتلا می‌کند. این بیماری شدید و بالقوه کشنده‌ای است که میزان مرگ و میر آن در کودکان خردسال و افراد مسن زیادتر است. در واقع دیفتری یک کلمه یونانی است و اسم بیماری است که در آن قسمت فوقانی دستگاه تنفسی دچار مشکل میشود و از علایم آن می‌توان به گلودرد تب خفیف و مواد و غشاهای چسبناک بر روی لوزه و حلق و داخل سوراخ بینی اشاره کرد و نوع خفیف آن نیز می‌تواند به پوست محدود شود. این بیماری باعث زوال در غلاف‌های عصبی در بخش مرکزی و محیطی دستگاه عصبی که منجر به انحطاط در مرکز کنترل و در نتیجه از دست دادن احساس میشود. این بیماری یک بیماری مسری است که به وسیله تماس فیزیکی مستقیم یا تنفس ذرات معلق در هوا که شامل باکتری‌های این بیماری باشد انتقال می‌یابد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته به وسیله واکسیناسیون فراگیر به کلی ریشه‌کن شده‌است. برای مثال در طول سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ کلاً ۵۲ مورد این بیماری گزارش شده در حالی که در طول سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ فقط ۵ مورد آلودگی به این بیماری گزارش شده چرا که تمام بچه‌ها در مدارس توسط واکسن واکسیناسیون می‌شوند. همچنین واکسیناسیون بزرگسالان نیز انجام شده بخصوص برای افرادی که به مناطقی سفر میکنند که هنوز این بیماری وجود دارد. اگر چه با افزایش سن تأثیر واکسیناسیون به مراتب کاهش می‌یابد.
علت دیفتری
معمولاً این بیماری درکودکان چاق،شل، «پرخور» که به عنوان کودکان کاملا«سال» محسوب می شوند به وجود می آید در حالی که این کودکان در واقع بیماران قدیمی هستند که آمدگی مبتلاء به بیماریهای حاد و خطرناک را دارند و اگر به سن بزرگسالی برسند،احتمال سرایت سل نیز برایشان وجود دارد. کودکانی که قسمت اعظم وقت خود را در خارج از منزل گذرانده و لباس کمی به تن دارند و در اتاقهای سرد که هوای آن به خوبی عوض میشود زندگی میکنند و پرخوری نیز نمی کنند، معمولا دچار دیفیتری نمیشوند.
انواع دیفتری
بیماری حلق : در ابتدا روی کناره های برجسته حلق را غشا می پوشاند و سپس در قسمتهای دیگر آن پخش می شود به طوری که ممکن است سقف دهان از جلو و مری و حنجره را از عقب بپوشاند و گاهی زبان کوچک را نیزکاملا بپوشاند در انواع شدید و سخت آنژین این بیماری غدد لنفاوی و نسوج قدامی گردن به طور واضح متورم می شود. به طور کلی اثرات سمی و عوارض ناشی از آن در این بیماری حلق و لوزه بسیار شدید تر و شایعتر از سایر انواع این بیماری است .بیماری حنجره : در این نوع دیفتری مجرای تنفسی مسدود می شوند و این نوع بیماری به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می کند صدای بیمار می گیرد و سرفه هایی شدید همانند سیاه سرفه می کند در عرض 24 ساعت اختلالات تنفسی پیشرفت کرده و مشخص می گردد که به ریه بیمار هوای کافی وارد نمی شود و بیمار سیانوزه می شود .در صورتیکه با استفاده از تراکئوستومی راه تنفسی باز نشود بیمار بعد از تقلای زیاد از حال رفته و در اثر خفگی خواهد مرد .بیماری لوزه : در ابتدای بیماری فقط در روی یکی ازلوزه ها و در یک نقطه کوچک وجود دارد که به رنگ سفید متمایل به زرد می باشد.البته یکی دیگر از انواع ر نوع پوستی است که در اثر رعایت نکردن بهداشت پدید می آید.از انواع نادر این بیماری نوع دیفتری چشمی می باشد.
تاریخچه دیفتری
در سال۱۹۲۰ تخمین داده شد که فقط در آمریکا هر ساله ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند وهر ساله حدود ۱۳ الی ۱۵ هزار نفر بر اثر این بیماری جان می‌سپارند؛ که بیشترین این افراد کودکان بودند. یکی از شیوع‌های مشهور در آمریکا مربوط به ناحیه نوم آلاسکا در سال ۱۹۲۵ بود که یک بسیج عمومی با ارسال سرم برای بیماران همراه بود و هنور هم در جشن سالانه مسابقه ترحم یاد آن نگه داشته میشود. همچنین این بیماری در خانواده سلطنتی در سده ۱۹ شیوع پیدا کرد و در آن پرانسس الیس دختر ملکه ویکتوریا و همچنین دخترش پرانسس الیس مای در دسامبر و نوامبر ۱۸۷۸ بر اثر این بیماری مردند. در سال ۱۸۸۰ جوزف ادویر یکی از موثرترین راه‌های مبارزه با این بیماری را در آن زمان کشف کرد. جوزف لوله‌ای را طراحی کرد که در گلوی افراد قرار می‌گرفت و آن‌ها را از خفه شدن نجات می‌داد. چرا که یک غشای چسبناک مسیر تنفسی بیمارها را مسدود می‌کند. در سال ۱۸۹۰ پزشک آلمانی بهرینگ یک پادتن را برای این بیماری کشف کرد که باکتری‌های دیفتری را نمی‌کشت ولی سم آن‌ها را خنثی می‌کرد .بهرینگ کشف کرده بود که که در خون بعضی حیوانات این پادتن وجود دارد او خون حیوانات را گرفت و این ماده را استخراج کرد و اولین جایزه نوبل را در زمینه پزشکی نصیب خود کرد، هم‌زمان با وی در مرکز علمی پاستور امیل روکس و اجوست نیز پادتن‌های مشابهی کشف کردند؛ ولی اولین واکسن موفق در سال ۱۹۱۳ توسط او ساخته شد اگرچه هیچ آنتی‌بیوتیکی تا بعد از اینکه در جنگ جهانی دوم داروی سولفا کشف نشد برای دیفتری ساخته نشد. اسکیک تست در سالهای ۱۹۱۰ و۱۹۱۱ اختراع شد این آزمایش تعیین می‌کند که آیا فرد مستعد دیفتری است یا نه. این نام بعد از سازنده آن (بال اسکیک) توسط پزشک متخصص اطفال در آمریکا که بورن نام داشت نام‌گذاری شد. دکتر اسکیک یک مبازه با دیفتری را پایه‌گذاری کرد که ۵ سال به طول انجامید؛ و به عنوان یک بخش از این مبارزه شرکت بیمه با نام متروپولیتن در اقدامی دست به انتشار ۸۵ میلیون اعلامیه هشدار در برابر دیفتری کرد و از والدین خواست که نسبت به فرزندان خود در برابر دیفتری هوشیار باشند. واکسن دیفتری در دهه بعد از او ساخته شد و در سالهای نزدیک به ۱۹۲۴ مرگ ومیر ناشی از دیفتری سیر نزولی به خود گرفت.
علایم دیفتری
نشانه های معمول بیماری:
گلو درد و صدای گرفته
دشواری در بلع
بزرگ شدن غدد لنفاوی دور گردن
غشاء ضخیم خاکستری روی گلو و لوزه ها
مشکل در تنفس و سریع شدن نفس کشیدن
ترشحات بینی
بی حالی
یک علامت بارز این بیماری که آن را از یک بیماری یا گلودرد ویروسی متمایز می کند ایجاد شدن یک غشاء خاکستری ضخیم در بینی ، گلو یا مجاری هوایی می باشد که به علت سم تولید شده توسط باکتری ایجاد می شود.
تشخیص دیفتری
تعریفی که در حال حاضر سازمان کنترل ومحافظت در مقابل بیماری (CDC) از دیفتری دارد بر دو اساس آزمایشگاهی و کلینیکی استوار است. معیار آزمایشگاهی: ۱) ایزوله کردن کرینو باکتریم دیفتری از نمونه کلینیکی و ۲) مبحث امراض‌شناسی در مورد دیفتری معیار کلینیکی :۱)رد پای بیماری تنفسی در قسمت فوقانی دستگاه تنفسی همراه با گلو درد و ۲)تب خفیف و ۳) وجود چسبندگی و لایه غشای چسبنده کاذب در حلق ولوزه و داخل مجاری بینی.
پیشگیری از دیفتری
امروزه دیفتری از طریق تزریق واکسن علاوه بر درمان پذیری قابل پیشگیری نیز می باشد. واکسن دیفتری را اغلب به همراه واکسن کزاز و سیاه سرفه استفاده می کنند و با نام واکسنDPT شناخته می شود. نوع Dtap آخرین نوع این واکسن می باشد. تجویز این واکسن در آغاز دوران شیرخوارگی توصیه می شود.مراحل تزریق این واکسن شامل 5 مرحله تزریقی در بازو و ران می باشد. که در سن 2 ماهگی، 4 ماهگی، 6 ماهگی، 18-15 ماهگی و 6-4 سال تزریق می گردد.واکسن دیفتری از روشهای موثر پیشگیری مؤثر است. اما دارای یک سری عوارض جانبی می باشد.مانند: یک تب خفیف ، گیجی، درد در محل تزریق.واکسن DPT به ندرت باعث ایجاد عوارض جدی مانند واکنش آلرژیک، سرع یا شوک در کودکان می گردد.کودکان مبتلا به اختلالات مغزی پیشرفته گزینه مناسبی برای دریافت واکسن DPT نیستند.
طبقه‌بندی حالت‌های دیفتری
احتمالی: عوامل کلینیکی حاکی از وجود بیماری است ولی عوامل آزمایشگاهی آن را اثبات نمی‌کند. حتمی: عوامل کلینیکی حاکی از وجود بیماری است و عوامل آزمایشگاهی نیز آن را اثبات می‌کند. باید معالجه تجربی در مورد بیمارانی که احتمال بالای آلوده شدن در آن‌ها وجود دارد به تدریج و به صورت عمومی آغاز شود.
درمان دیفتری
بعد از تشخیص بیماری دیفتری در کودک یا فرد بالغ آلوده ،یک ضد سم اختصاصی به وی داده می شود. این ضد سم سموم موجود در گردش خون را خنثی می نماید. ضد سم ممکن است به صورت داخل رگی یا عضلانی تجویز شود اما در ابتدا برای اطمینان از عدم حساسیت فرد به ضد سم حتما باید تست حساسیت پوستی انجام شود.پنی سیلین یا اریترومایسین از آن دسته آنتی بیوتیک هایی هستند که در درمان دیفتری کاربرد دارند. آنتی بیوتیک باعث کاهش زمان مسری بودن بیماری می شود برای جلوگیری از انسداد تنفسی مقداری از غشاء خاکستری و ضخیم موجود در گلو را خارج می کنند. دیگر عوارض دیفتری نیز باید درمان شوند. همانند التهاب عضلات قلب. در موارد پیشرفته بیماری، فرد تا بهبودی کامل نیازمند حمایت تنفسی می باشد.
عوارض دیفتری
مشکلات تنفسی :به علت سم تولید شده توسط باکتری صدمات بافتی در ناحیه عفونت، بینی و گلو ایجاد می شود که یک غشاء کثیف خاکستری رنگ برروی غشاء مخاطی بینی و گلو ایجاد می نماید. این غشاء باعث انسداد تنفسی شده و عواقب خطرناکی را در پی دارد.صدمات قلبی :با ورود سم باکتری به جریان خون به دیگر بافت های بدن از جمله عضلات قلبی آسیب می رسد. التهاب عضلات قلب یکی از صدمات وارد شده می باشد. صدمات قلبی همراه با علایمی همچون تب، درد قفسه سینه، درد مفاصل و افزایش غیر طبیعی ضربان قلب می باشد. موارد شدید صدمات قلبی منجر به نارسایی قلب و مرگ ناگهانی می گردد.صدمات کلیوی :با ورود سم دیفتری به کلیه ها توانایی تصفیه خون را در کلیه ها کاهش می یابد.صدمات عصبی : سم دیفتیری به اعصاب مخصوصا اعصاب گلو آسیب می رساند و باعث مشکل شدن بلع می شود. اعصاب بازوها و پاها ممکن است ملتهب شوند. و منجر به ضعف گردند.در موارد شدید بیماری اعصاب عضلات تنفسی آسیب می بینید و تنفس دچار مشکل می شود.
دیفتری پوستی
این بیماری به دو شکل رخ می دهد. یک نوع باعث درگیری غشاء های مخاطی بینی و گلو و نوع دیگر پوست را درگیر می نماید. یک زخم آلوده به باکتری معمولاً قرمز ، دردناک و متورم است . یک زخم آلوده با باکتری دیفتری همچنین ممکن است با مواد خاکستری و کثیف پوشیده شود. اگر چه این بیماری در شرایط آب و هوایی گرمسیری شایع است، دیفتری پوستی در آمریکا و به ویژه بین افرادی با وضعیت بهداشتی ضعیف که د رمناطق شیوع زندگی می کنند نیز بروز می کند. در موارد بسیار نادری این بیماری چشم را درگیر می نماید.
عوامل خطر دیفتری
کودکان کمتر از 5 سال و بالغین بالای 60 سال
زندگی در مناطق شلوغ و کثیف
سوء تغذیه
کودکان و بالغین غیر ایمن در برابر بیماری
افرادی با سیستم ایمنی تضعیف شده.
این بیماری هنوز در کشورهای پیشرفته معمول است، به طور مثال اپیدمی بزرگ دیفتری در سال 1990 میلادی باعث 5000 مرگ در روسیه شد. بیشتر موارد بیماری در افرادی رخ می دهد که واکسیناسیون ناکامل داشته اند.
آنتی بیوتیک و دیفتری
در درمان این بیماری، آنتی بیوتیک هایی نظیر پنی سیلین یا اریترومایسین کاربرد دارند. آنتی بیوتیک زمان مسری بودن بیماری را کاهش می دهد . کودکان و بالغین مبتلا به بیماری اغلب جهت درمان نیازمند بستری در بیمارستان می باشند. فرد مبتلا به این بیماری باید در بخش مراقبتهای ویژه ایزوله شود.پزشک جهت جلوگیری از انسداد تنفسی مقداری از غشاء خاکستری و ضخیم موجود در گلو را خارج می نماید. دیگر عوارض دیفتری نیز نیاز به درمان دارند. یکی از عوارض التهاب عضلات قلب می باشد. درموارد پیشرفته بیماری، تا زمان بهبود کامل فرد نیازمند حمایت تنفسی می باشد.
مراقبت شخصی دیفتری
بهبود این بیماری نیازمند یک استراحت طولانی مدت می باشد و تا زمان بهبودی کامل یا 6 هفته باید استراحت نمایند. در صورت درگیری قلبی، استراحت یک جزء مهم درمانی می باشد. قرنطینه کردن بیمار در جلوگیری از انتشار بیماری بسیار مهم و مؤثر است. همچنین شستن دست افراد خانواده نیز به جلوگیری از انتشار بیماری کمک می نماید. به علت همراهی بلعیدن دردناک با بیماری، بیمار باید با غذاهای نرم و مایعات تغذیه شود. بعد از بهبودی بیمار، جهت جلوگیری از عود یک دوره کامل واکسیناسیون دیفتری نیاز می باشد. ابتلا به دیفتری، ایمنی در تمام عمر ایجاد نمی کند. در صورت عدم واکسیناسیون کامل شما ممکن است بیش از یک بار به این بیماری مبتلا شوید.