خواص و عوارض و طریقه مصرف جینسینگ قرمز هندی و کره ای در دسته پزشکی و سلامت سایت علم سرا
همانطور که مطلع هستید کلمه ای که به ۱۰ نوع گیاه اطلاق میشود جینسینگ نام دارد . این گیاه که دارای ریشه های گوشتی است، معمولا در آمریکای شمالی و برخی مناطق خنک اسیا پیدا میشود. بهترین قسمت ان از نظر پزشکی، ریشه های سبز رنگ آن است که میتوان آنرا به صورت خشک یا خرد شده تهیه کرد. برگهای سبز آن کمتر مورد مصرف قرار میگیرند اما آنها هم فواید خود را دارند. ریشه جینسینگ را میتوان به صورت خوراکی یا در کنار مکملها، نوشیدنی های انرژی زا و یا به دیگر اشکال، استفاده کرد. چای جینسینگ هم به طور گسترده ای معروف است و نوشیده میشود.
جینسنگ که در انگلیسی به آن Ginseng می گویند ، نامی است عمومی برای هر یک از ۱۱ گونه گیاهان همیشه سبز از سرده پاناکس از خانواده آرالیاسیه. ویژگی تمام این گیاهان آن است که حاوی نوعی گلیکوزید استروئیدی به نام جینسنوزاید هستند. جینسینوزاید با نام علمی Saponins Tri pterpenoid و در برخی مواقع نیز با نام panaxoside در ریشه جینسنگ شناخته میشود. اعتقاد بر این است که جینسنگ برای بهبود سلامت مفید است. جینسنگ یکی از محبوبترین داروهای گیاهی است. این گیاهان کوتاه، با رشد کم و با ریشههای گوشتی دارای یک ریشه رنگی دندانهدار شکل، یک ساقه نسبتاً بلند و برگهای سبز با شکل بیضوی هستند. اعتقاد بر این که هر دو جینسنگ آمریکایی(Panax quinquefolius, L) و جینسنگ آسیایی (P ginseng) انرژی را افزایش میدهند، سطح قند خون و سطح کلسترول را پایین آورده و استرس را کم کرده. آرام بخش هستند و در درمان دیابت موثرند و اختلال عملکرد جنسی در مردان را مدیریت میکنند. ریشههای جینسنگ فقط در فصل پاییز جمعآوری میشوند چرا که فقط در این حالت است که میتوانند حالت گوشتی و ظاهر مناسب و مطبوع خود را حتی پس از خشک شدن نیز حفظ کنند.
این گیاه در زمره گیاهان بومی مناطق شرقی آسیا و شمال آمریکا بهشمار میآید ، ریشه آن به عنوان دارویی اساطیری، بیش از هزاران سال است که در میان مردم کشورهای چین، کره، تایلند، ویتنام، منچوری و نیز در بین سرخپوستان آمریکایی مورد مصرف قرار میگیرد. این گیاه قرن هاست که به منظور بهبود عملکرد حافظه، کاهش استرس، درمان ناتوانی، سستی و سایر علائم ناشی از فرسودگی و افزایش سن و همچنین برای افزایش طول عمر افراد مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه در دوران گذشته از چنان ارزش والایی در شرق برخوردار بود که به عنوان مثال در چین تنها امپراتوران حق جمعآوری و نگهداری ریشههای آن را داشتند و در دورانهای بعد نیز به عنوان جزئی جدایی ناپذیر از وعده غذایی پادشاهان و امپراتوران به منظور افزایش قوای جسمانی، ذهنی، و به عنوان اکسیر جوانی و شادابی جایگاه خود را همچنان حفظ نمود.
ریشه این گیاه از چنان جایگاهی در میان بومیان چینی و در طب سنتی آن دوران بر خوردار بودهاند که اطبای کهن، از آن به عنوان جزئی لاینفک در همه نسخههای تجویزی خود استفاده میکردند و آن را در درمان هر نوع بیماری مفید میدانستند و سلاطین گیاهان دارویی نامیده اند، این چنین بود که ریشههای آماده شده این گیاه (پس از طی مراحل تکمیلی) توسط خود بیمار به منظور بازیابی سلامت گذشته و از دست رفته یا توسط افراد سالم برای دستیابی و بهرهمندی از خواص بینظیر و شگفتآور این گیاه جویده میشدند.
اگر چه جینسنگ بیش از ۴۰۰۰ سال است که مورد استفاده قرار میگیرد و نام آن به عنوان ارزندهترین و محبوبترین گیاه در میان نوشتههای بدست آمده از ۲۰۰۰ سال پیش در چین قابل رویت است، اولین بار توسط گیاهشناسی به نام کولینسون (Collinson) در سال ۱۷۴۰ به جامعه علمی انگلستان شناسانده شد در قرن ۱۹ همزمان یک کشیش که به عنوان مبلغ مذهبی پا به سرزمین چین نهاده بود پس از آشنایی با فواید این گیاه اعجابآور مقالهای ارائه داد با عنوان «شرحی دربارهٔ گیاهی تاتاری به نام جینسنگ» و در مورد خواص درمانی آن مطالبی منتشر ساخت و نقش بسزایی را در شناساندن این گیاه به مردم دیگر کشورها ایفا کرد.
جینسنگ در دسته گیاهان همه ساله و دائمی قرار میگیرد. بسیار کند رشد بوده و به سالها وقت برای بلوغ خود نیازمند است. ریشهای بزرگ و گوشتی داشته و طول آن به cm 7-5 میرسد. ضخامت ریشه در حدود cm5/2-1 میباشد و بخش اصلی آن حالتی دوکی شکل و معمولاً ۲ شاخه در انتها را به خود میگیرد. معمولاً ریشه چههای کوچکی نیز از اطراف آن به سمت خارج رشد میکنند. ریشه این گیاهان در بین دوران ۳ تا۱۰ سالگی گیاه قابل برداشت است و در صورت گذشت سالیان بسیار دراز به تدریج فرسوده شده و تغییر شکل میدهد و میتواند منفذدار و چوبی شود. این گیاه در حدود سال چهارم از زندگی خود شروع به گل دادن میکند و پس از سپری کردن حدوداً ۴ تا ۶ سال از عمر خود، ریشه اش، به بلوغ میرسد جالب این که اهمیت این گیاهان در چین تا به حدی است که صادرات بذر این گیاه ممنوع است و از گیاهان تحت حفاظت در این سرزمین بهشمار میآیند. همچنین در کشور روسیه کندن گونههایی وحشی این گیاهان غیرقانونی ست و در صورت تخلف شرایط خاص خود را دارا میباشد.
در دوران باستان جینسنگ قرمز به جینسنگی اطلاق میشد که پس از عملیات خشک شدن در برابر نور آفتاب به دست میآمد؛ ولی در دوران مدرن جینسنگ قرمز معمولاً طی پروسه بخار دادن که تأثیر مشابهای را بر روی رنگ آن میگذارد حاصل میشود. در هر دو صورت این تغییر رنگ در نتیجه کاراملیزه شدن قندهای موجود در ریشه این گیاه اتفاق میافتد. به نظر میآید که تفاوت چندانی میان ریشه خشک شده در آفتاب یا بخار داده شده جینسنگ (جینسنگ قرمز) با ریشه معمولی جوشانده شده آن (جینسنگ سفید) در خواص، وجود نداشته باشد. تحقیقات انجام شده در دانشگاه توکیو نشان دادهاست که جینسنگ قرمز کرهای میتواند با تحریک سلولهای مغزی از نابودی تدریجی سلولهای مغر جلوگیری کند و قادر به افزایش و توسعه فعالیتهای ذهنی و بهبود و ارتقای عملکرد یادگیری و حافظه است. هم اکنون در بسیاری از کشورها از این ماده برای درمان ناباروری و اختلالات اسپرمسازی در مردان استفاده میشود
جینسنگ آمریکایی (panax quinquefolius) نسبت به مشابه چینی خود کوچکتر است و در بخشهای شمالی آمریکا رشد میکند. جینسنگ آمریکایی توسط سرخپوستان (مردمان بومی آن مناطق) به منظور درمان بسیاری از بیماریها مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه دارای لعاب (شیرهای) مشابه شیره گیاه شیرین بیان میباشد که علاوه بر مواد شیرین موجود در آن برخی مواقع با مقادیری مواد تلخ و نیز انواعی از ترکیبات معطر همراه میباشد. این شیره میتواند بوی ملایمی داشته باشد یا اصلاً بویی نداشته یاشد. موضوع قابل ذکر دیگر در مورد این گیاه آن است که این گیاه با استقبال بسیار خوبی در آسیا مواجه شده بهطوریکه امروزه بیش از ۸۵٪ جینسنگ کشت داده شده در آمریکا به بازارهای آسیایی صادر میگردند. جینسنگ ژاپنی (panax japonicus): این نوع جینسنگ از نظر محتویات فعال مشابه جینسنگ چینی بوده و لی با میزانی بسیار کمتر. جینسنگ سیبری (Eleutherococcus senticosus) را نمیتوان در رده جینسنگ حقیقی به حساب آورد. این نوع از جینسنگ به عنوان جینسنگ ارزان قیمت و با کیفیت دارویی پایین به فروش میرسد. سَنچی جینسنگ (panax notoginseng) یا (panax pseudo ginseng) کاذب نیز خوانده میشود و کاملاً با (panax ginseng) که همان جینسنگ چینی است از نظر قدرت عمل فواید دارویی و درمانی و از نظر موارد استفاده متفاوت است. از جمله موارد درمانی که از این گیاه استفاده میشود، میتوان به موقف کردن خونریزی و تسکین درد اشاره کرد. جینسنگ هیمالیایی (panax pseudoginseng subspecies himalaicus) خواص درمانی و داروییاش در مقایسه با (panax ginseng) بسیار کمتر بوده و هیمالیاییها از آن در درمان کم اشتهایی و موارد سوء هاضمه بهره میگیرند. دارف جینسنگ (panax trifolius) از انواع نادر جینسنگ آمریکایی بهشمار میآید و سرخپوستان آمریکایی معمولاً از آن در درمان سردرد، سرفه، سوء هاضمه بهره میگیرند. جینسنگ پرویی یا لپیدیوم میینی، که به ماکا هم شهرت دارد، اثرات زیادی در سلامتی انسان دارد و باعث افزایش قدرت جنسی میشود و با ناباروری خانمها نیز مقابله میکند.
مزایای متعددی برای جینسنگ گزارش شدهاست. با این حال، برای تأیید این، تحقیقات بیشتری لازم است. جینسنگ بهطور سنتی برای کمک به طیف وسیعی از بهبود سلامتی درنظر گرفته شده اما دانشمندان غربی و متخصصان بهداشت، اغلب خواص دارویی جین سنگ را مورد سؤال قرار میدهند و معتقدند تحقیقات بیشتری برای تأیید فواید آن به عنوان یک مکمل غذایی ضروری است. هیچ شواهد قطعی وجود ندارد که اثربخشی واقعی جینسنگ را تأیید کند. محصولات دارای جینسنگ میتوانند با کیفیت و خواص دارویی متفاوتی همراه باشند. بررسی این محصولات قبل از خرید به شدت توصیه میشود. بعضی از محصولات حاوی مقادیر کم یا نامنظم جینسنگ بوده و برخی از آنها حاوی مواد دیگری است.[ شواهد مستند نشان میدهد که گیاه جینسنگ دارای آثار متعدد فارماکولوژی از جمله دارای اثر ضد خستگی (تقویتکننده قوای جسمی و فکری) میباشد. مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند که بسیاری از اثرات ضد خستگی جینسنگ مربوط به اثر محرک جینسنگ روی سیستم اعصاب مرکزی است. از جینسنگ در طب سنتی برای درمان دیابت، تقویت قوای جسمی و جنسی و نیز به عنوان مکمل غذایی استفاده میشدهاست. در طب نوین نیز مطالعات نشان دادهاند که استفاده از جینسنگ به عنوان مکمل غذایی باعث بهبود کیفیت زندگی شدهاند که میتواند به خاطر خاصیت ضدالتهابی جینسنوزایدها و اثر آنها در مقابله بهتر بدن با استرس باشد. برای درمان سرطان نیز این گیاه بسیار توصیه میشود. جینسنگ را به عنوان یک عامل پیشگیریکننده و نیز اعادهکننده و کارا به منظور افزایش ظرفیت جسمانی و ذهنی و روانی تأیید کرده و نقش به سزای آن را به منظور کمک در بهبود عوارضی چون ضعف، ناتوانی، از دست دادن تمرکز در طول دوره نقاهت مورد توجه قرار دادهاست تاکنون حدود ۳۰ نوع مختلف آن از ریشه این گیاهان تخلیص شده و مورد بررسی قرار گرفتهاست. محققان اظهار میکنند که مزایای بهداشتی زیر به جینسنگ مرتبط است: افزایش انرژی (نیرومندتر ساختن بدن) بهبود عملکرد شناختی (بهبود فرآیندهای تفکر و ادراک) اثرات ضدالتهابی درمان اختلال نعوظ پیشگیری از آنفلوانزا کاهش قند خون
ممکن است جینسنگ به عنوان یک عارضه جانبی باعث سردرد شود. اگرچه مصرف جینسنگ ایمن در نظر گرفته شدهاست اما همه عوارض جانبی جینسنگ شناخته شده نیستند. در برخی موارد عوارض جانبی زیر برای جینسنگ گزارش شدهاست: مشکلات سردرد مشکلات گوارشی تغییرات در فشار خون و قند خون تحریک پذیری برافروختگی تاری دید واکنش شدید پوست ورم اسهال خونریزی سرگیجه خشکی دهان کاهش ضربان قلب تشنج همچنین زنان ممکن است تورم سینهها و خونریزی واژینال را تجربه کنند.
ریشه خشک شده این گیاه سالهاست که مورد استفاده خوراکی افراد قرار میگیرد. این ریشه خشک شده میتواند به تنهایی به صورت دم کرده (جوشانده و چای) یا به عنوان بخشی از یک نوشیدنی دم شده گیاهی همراه با سایر گیاهان یا حتی به صورت افزودنی به سوپ یا به شکل قرص مورد مصرف قرار بگیرد. اما رایجترین شکل استفاده از آن، به صورت دم کرده و چای یا به صورت عصاره (شیره) میباشد. سرخپوستان در هنگام طی مسافتهای طولانی، این ریشهها را برای رفع گرسنگی میجوند و به این ترتیب از خواص سرشار آن نیز بهرهمند میشوند.
یک مطالعه علمی جدید درباره مصرف جینسینگ نشان میدهد که این گیاه میتواند خستگی را بهبود ببخشد و باعث بالا رفتن انرژی و انگیزه شود. با این حال در این بررسی قید شده است که شاهدی برای تاثیر فواید نام برده بر عملکرد ورزشکاران حرفهای وجود ندارد. مطالعه جدیدتری نیز نشان میدهد که بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ میلیگرم از هر دو نوع آسیایی و آمریکایی موجب افزایش انرژی ذهنی و تقویت ادراک میشود اما تاثیری بر عملکرد جسمانی بدن ندارد.
امروزه عصاره جنسینگ به طور گسترده ای در محصولات زیبایی و سلامتی پوست و مو مورد استفاده قرار می گیرد. ۱٫ لکه های پوستی و چین و چروک پوست جینسنگ به عنوان درمان طبیعی برای چین و چروک پوست صورت استفاده می شود. علاوه بر این استفاده موضعی از چای جینسینگ لکه های پوستی را از بین می برد و پوست شما را سالم و درخشان می کند. ۲٫ آکنه و جوش صورت جینسینگ برای درمان مشکلات پوستی مانند آکنه و جوش صورت بسیار مفید می باشد. جینسینگ سریع جذب پوست شده و گردش خون را بهبود می بخشد، مصرف منظم جینسینگ علاوه بر از بین بردن آکنه و جوش، پوست تان را روشن و شاداب می کند. ۳٫ خواص جنسینگ و عسل روغن جنسینگ را با عسل و آب مخلوط کرده و دو بار در هفته بر روی پوست صورت بمالید، بگذارید خشک شود و سپس با آب بشویید. مصرف منظم جینسینگ فواید زیادی برای مو دارد : ۴٫ رشد مو جینسینگ با تحریک جریان خون به پوست سر باعث افزایش رشد مو می شود. ۵٫ ریزش مو جینسینگ گردش خون و همچنین جذب اکسیژن توسط خون را بهبود بخشیده و از ریزش مو جلوگیری می کند.
جینسنگ قرمز باعث افزایش فعالیت جنسی و درمان اختلالات نعوظ در مردان می شود. گیاه جینسینگ یکی از داروهای سنتی چینی است که برای افزایش میل جنسی مردان تجویز می شده. بنا بر آخرین تحقیقات حدود ۴۸ میلیون زوج نابارور در سراسر دنیا وجود دارند. بیش از نیمی از ناباروری ها بین زوج ها به خاطر مشکلات فیزیکی از جانب مردان است. علل مختلفی برای ناباروری مردان وجود دارند، اما کمبود اسپرم های با کیفیت یکی از اصلی ترین دلایل است. تحقیق معتبری در سال ۱۹۷۰ ثابت کرده که گیاه جینسینگ باعث افزایش اسپرم های با کیفیت می شود. همچنین مصرف گیاه جینسینگ باعث تحرک بیشتر اسپرم در منی میشود که این امر رسیدن آن را در دستگاه تناسلی بانوان به تخمک راحت تر میسازد. اختلال نعوظ در یک رابطه ی لذت بخش به طور مشخصی کاهش می یابد. گیاه جینسینگ در این مشکل هم به طور قابل توجهی موثر است. در یک تحقیق از ۴۵ مردی که از اختلال نعوض متوسط تا شدید رنج می بردند خواسته شد به مدت هشت هفته گیاه جینسینگ مصرف کنند نتایج نشان داد که جینسینگ تاثیری مستقیمی در اختلال نعوظ آن ها داشته. در تحقیقی مشابه دیده شد ۶۰ شرکت کننده بعد از ۱۲ هفته مصرف جینسینگ نعوظ بهتری نسبت به قبل داشتند.
تحقیقات نشان داده که جینسینگ علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، نوسانات خلقی، تحریک پذیری، اضطراب، افسردگی، خشکی واژن، کاهش میل جنسی، افزایش وزن، بی خوابی و ریزش مو را کاهش می دهد. همچنین جینسینگ برای درمان اختلالات قاعدگی مفید می باشد.
در طب سنتی جینسنگ برای زنان باردار و شیرده در دوران بارداری و شیردهی فواید زیادی دارد که درمان عوارض حاملگی و تغییرات خلق و خو از آن جمله اند. اما توجه داشته باشید که مقادیر بالای جینسینگ می تواند باعث خونریزی و زایمان زودرس در دوران بارداری و نقایصی در جنین شود. پیش از مصرف هر گونه خوراکی و نوشیدنی حتما با پزشک خود نیز مشورت کنید.
منبع : jesarat