وبلاگ بزرگ ای اسپورت
اس ام اس و جوکوبلاگ بزرگ ای اسپورت
اس ام اس و جوکآشنایی با خواص و مضرات مصرف تمشک وحشی آبی و قرمز
تمشک
آشنایی با خواص و مضرات مصرف تمشک وحشی آبی و قرمز در دسته پزشکی و سلامت سایت علم سرا
تمشک (به انگلیسی: Raspberry) نام عمومی برای میوه خوراکی چندین گونه گیاه در خانواده Rubus از گلسرخیان است که معمولاً در زیرسرده Idaeobatus جای می‌گیرند. این نام همچنین به خود گیاه نیز گفته میشود. تمشکها گیاهانی دیرپا با ساقهٔ چوبی هستند.تمشکها ارقامی تجاری هستند و در کشاورزی بعضی کشورها مانند روسیه، صربستان، ایالات متحده آمریکا، لهستان نقش دارند. از آنها برای تولید پوره، مربا، آب‌میوه، و خشکبار نیز استفاده میشود. برگهای این گیاهان نیز به شکل دم‌نوش استفاده میشود. تا این اواخر بیشتر تمشکها میوه‌ای سرخ داشتند و دورگه‌هایی از Rubus idaeus و Rubus strigosus بودند. اکنون تمشکهای ارغوانی و تمشکهای طلایی یا سفید نیز در حال زیاد شدن هستند.
توضیحاتی در مورد تمشک
نام تمشک را همه شنیده ایم.تمشک درختچه‌ای از تیره گل سرخیان است که به حالت وحشی در نقاطی مانند گیلان و مازندران و آذربایجان فراوان است که با ساقه‌های تیغ‌دار که در کنار جاده‌ها و مزارع و جنگل‌ها به صورت انبوه می‌روید برگهایش متناوب و گوشوارک‌دار و شامل ۳ تا ۵ برگچه است.در گیلان و مازندران به این گیاه تمش، ولش، بولوش و بوروش و در آذربایجان بؤیورتکن می‌گویند.
تمشک ایرانی
تمشک ایرانی (به انگلیسی: Blackberry) درختچه‌ای از تیره گلسرخیان است که به حالت وحشی در نقاطی مانند پارس اباد مغان(اولتان ،اسلام اباد جدید،پیر ایواتلو و رود مرزی ارس)، گیلان ،گلستان ،مازندران و آذربایجان فراوان است. در گیلان، گلستان، مازندران به این گیاه تمش، ولش، بولوش و بوروش، لبلبو و درپارس اباد و آذربایجان بؤیورتکن می‌گویند. تمشک گیاهی است با ساقه‌های تیغ‌دار که در کنار جاده‌ها و مزارع و جنگل‌ها به صورت انبوه می‌روید برگهایش متناوب و گوشوارک‌دار و شامل ۳ تا ۵ برگچه است
طبع تمشک
طبع این میوه خشک و سرد است. تمشک ملین و مدر است. شربت تمشک تب بر است و کلا در طب سنتی توجه ویژه ای به تمشک می کنند.
خواص تمشک
یک فنجان از این میوه تقریبا ۶۰ کالری انرژی دارد و منبع بسیار خوبی برای ویتامین سی می باشد. شربت تمشک اختلالات روده‌ها و عفونت مجاری ادرار را درمان می‌کند. هر ۶ ساعت یک لیوان شربت این میوه را میل کند (یک پنجم لیوان شربت و بقیه آب مخلوط شود). کسانی که یبوست دارند یک و نیم کیلو از این میوه را در گوشه‌ای به حال خود بگذارند سپس آب آن را گرفته با ۹۰ گرم شکر مخلوط نموده با حرارت ملایم پخته و هم زنید تا شربت سفتی تهیه شود این شربت برای کسانی که دچار یبوست هستند مفید می‌باشد شب و صبح یک قاشق مصرف شود. این میوه رقیق کننده خون است. کسانی که ناراحتی کلیوی دارند روزی ۴ لیوان از شربت آن را استفاده کنند. برای پاک نمودن معده و روده به مدت چند روز به صورت ناشتا این میوه را میل بفرمایید. خوردن این میوه برای تقویت قلب مفید می‌باشد. این میوه خونروی از سینه را قطع می‌کند. این میوه خونروی از رحم را بند می‌آورد. کسانی که فشار خون دارند از خوردن این میوه فراموش نکنند. کسانی که نقرس دارند روزی دو بار هر بار یک لیوان شربت این میوه یا ۱۰۰ گرم تمشک میل نمایند. شربت این میوه یک نوشیدنی خوب برای کسانی که سرخک یا آبله مرغان گرفته‌اند می‌باشد. اگر جزو آن دسته افرادی هستید که از چربی خون رنج می برید بهتر است فریز کردن این میوه را حتما در دستور کارتان قرار دهید. تمشک سیاه نه تنها از بروز سرطان می تواند جلوگیری کند، بلکه با پیشگیری از بروز التهاب می تواند از بروز بیماریهای قلبی نیز پیشگیری نماید. بیماران کلیوی باید از سبزی‌ها و میوه‌های کم‌پتاسیم مانند سیب، نارنگی، لیمو، گریپ‌فروت، گیلاس، توت‌فرنگی، هلو، آناناس، هندوانه، تمشک و زغال‌اخته استفاده کنند. مصرف این میوه به واسطه دارا بودن مقادیر فراوان ویتامین ث در مادران شیرده مفید است.مادران شیرده در طول روز حتماً از ۲ نوع میوه حاوی ویتامین «ث» نظیر: تمشک، توت فرنگی، مرکبات، لیموترش، جعفری، بروکلی، فلفل دلمه و گوجه فرنگی و… استفاده کنند.
تمشک برای پوست
جهت درمان کک و مک با این میوه پوست صورت را ماساژ دهید. شربت این میوه باعث روشن شدن پوست خانمها می‌گردد. ۱۰ صبح و ۵ عصر میل شود. ماسک تمشک برطرف کننده منافذ باز پوست صورت می‌باشد. برای درمان جوشهای صورت و تحریکات پوست ۱۰۰ گرم برگ خشک این میوه را به مدت ۱۰ دقیقه جوشانده صاف نموده صورت را با آن بشویید. مالیدن عصاره این میوه جهت خشک کردن زخمها و جراحت‌ها بهتر و جلوگیری از جریان چرک به کار می‌رود.
تمشک برای کاهش وزن
این میوه حاوی ماده ای است که اصطلاحا کتون تمشک نامیده می شود و در محصولات کاهش وزن و لاغری استفاده می شود. یک لیوان از این میوه معادل ۸ گرم فیبر دارد که در نوع خود جالب توجه است. در قبال این ۸ گرم فیبر شما در یک لیوان این میوه فقط ۶۴ کیلو کالری پیدا خواهید کرد. البته بخشی از این فیبر موجود در این میوه در نوعی پکتین محصول کربوهیدرات خالص شده حل می شود که به خودی خود کلسترول خون را پایین می آورد.
مضرات تمشک
کسانی که به ناراحتی های کبد مبتلا هستند در خوردن آن افراط نکنند. ممکن است در بیماران مبتلا به صرع باعث تشنج شود.
خواص برگ و ریشه تمشک
دم کرده برگ تمشک برای خانم‌هایی که بچه سقط کرد‌ه‌اند و از بین بردن دردهای زایمانی بسیار مفید است (۵ گرم در ۱۵۰ سی‌سی آب جوش دم کرده) به مدت ۱۵ دقیقه. برای درمان پوست‌های خشک از کوبیده برگ این درخت به صورت ضماد استفاده نمایید. غرغره محلول برگ آن جهت درمان آنژین و ورم لوزتین مفید است. ۳۰ تا ۵۰ گرم برگ درختچه آن را در یک لیتر آب جوش ریخته بگذارید دم بکشد سپس صاف نمایید و غرغره نمایید. کسانی که رماتیسم دارند از دم کرده برگ خشک این میوه بعد از ناهار و شام استفاده نمایند (۳۰ گرم در یک لیتر آب جوش ریخته به مدت ۲۰ دقیقه دم کرده صاف نموده با عسل مخلوط شود بعد از هر غذا یک فنجان میل شود). کسانی که صفرا دارند از دم کرده برگ این میوه استفاده نمایند. کسانی که سوزش معده دارند (ترش می‌کنند) از دم کرده برگ این میوه بنوشند. ۳۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک را در یک لیتر آب جوش ریخته به مدت ۲۰ دقیقه دم کرده صاف نموده با عسل مخلوط شود بعد از هر غذا یک فنجان میل شود. برای جلوگیری ازخونریزی بواسیر ضماد برگ آن و یا عصاره برگ آن که در سایه غلیظ شده باشد استفاده می‌گردد. جهت معالجه برونشیت ۳۰ تا ۵۰ گرم برگ درختچه این میوه را در یک لیتر آب جوش ریخته سپس دم کرده و صاف نمایید با عسل مخلوط صرف شود. جوشانده ریشه برگ این میوه برای تسکین سرفه‌های سخت و سیاه سرفه مفید است. ماساژ با دم کرده برگ و یا میوه آن برای سیاه کردن مو استفاده میشود. ضماد برگ آن برای التیام زخمها و ورم‌های اطراف چشم مناسب است. جویدن برگ یا میوه آن برای زخم‌های لثه و سستی لثه و بوی بددهان نافع است. برای خرد کردن سنگ کلیه می‌توان از جوشانده پوست ریشه تمشک استفاده نمود.
فریز کردن تمشک
چطور این میوه را فریز کنیم؟ قبل از همه یادتان باشد چون این میوه خیلی زود فاسد می شود موقع خرید آن سراغ تمشکهایی بروید که هنوز کاملا نرسیده اند. فریز کردن این میوه کار سختی نیست. فقط کافی است تمشکها را زیر شیر آب و البته با فشار کم آب بشویید. تمشکها را با دستمال کاغذی خشک کنید. مواظب باشید تا تمش ها حین این فعل و انفعالات له نشوند. بهتر است ابتدا اجازه دهید تمشکها داخل یک ظرف درون فریزر یخ بزنند سپس آنها را از ظرف به درون کیسه فریزر انتقال دهید و دوباره داخل فریزر بگذارید. اگر می خواهید این میوه تغییررنگ ندهد، می توانید ۲ تا ۳ قطره آبلیمو روی آنها بریزید و بعد داخل فریزر بگذارید. یادتان باشد برای باز شدن انجماد این میوه باید آن را از فریزر خارج کنید و اجازه بدهید در دمای محیط یخ آنها آب شود.
فواید تمشک
۱) جوشانده ۲۵ گرم از برگهای این میوه در یک لیتر آب برای درمان انسداد مجاری ادرار مفید است. ۲) این میوه سرشار از ویتامین های C وK است و دارای خواص خنک، نرم کننده و ضد اسکوربوت می باشد. ۳) این میوه خون را تصفیه می کند و برای کسانی که به روماتیسم مبتلا هستند، بسیار مفید است. ۴) این میوه یبوست مزاج را معالجه می کند. ۵) این میوه برای تسکین درد سودمند است، زیرا این میوه دارای اسید سالسیلیک می باشد. ۶) این میوه خون را قلیائی می کند و قند آن برای مبتلایان به مرض قند مفید است. ۷) شربت تمشک برای بیماران مبتلا به سرخک و مخملک تجویز شده است. ۸) تخم و دانه ای که در این میوه وجود دارد، اغلب با دندان نیز خرد نمی شود، ولی وقتی خورده شود در معالجه ی یبوست و خشکی مزاج به طور طبیعی بسیار مؤثر است و سبب می شود که یبوست به کلی رفع گردد. ۹) شربت آن، مخلوط با آب برای رفع تب تجویز شده است. ۱۰) خوردن این میوه برای مبتلایان به مرض قند( دیابت)، تبهای صفراوی، التهاب مجاری ادرار، گلو درد( آنژین ) مفید است. ۱۱) جوشانده ۲۰ تا ۵۰ گرم گل این میوه یا برگ آن در یک لیتر آب برای درمان ترشحات زنانگی، خونریزی در فواصل قاعدگی ، اخلاط خونی، وجود خون در ادرار، گریپ، گرفتگی صدا، آب آوردن نسوج و بیماری های پوستی اثر شفا بخش دارد. جوشانده را بعد از هر وعده ی غذا یک استکان می خورند. ۱۲) جوشانده گل یا برگ آن ( به روشی که گفته شد) در استعمال خارجی برای درمان زخم های دهان، ورم لثه، درد گلو و ورم لوزه ها بکار می رود و بیمار با غرغره کردن این جوشانده دهان را می شوید. ۱۳) جوشانده برگ آن اسهال و ورم روده را معالجه می کند، بدین منظور باید ۴۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک این میوه را در یک لیتر آب سرد بخیسانید و به مدت ۱۰ دقیقه آن را جوشانده و سپس بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد. پس از صاف کردن، روزی سه بار، هر بار یک فنجان آن را بین غذاهای اصلی بنوشید. ۱۴) جوشانده فوق برای تسکین درد معده از هر نوع که باشد مانند ترشی معده، نفخ و گاز شکم و تشنج معده مؤثر است. ۱۵) خوردن جوشانده برگ این میوه به مقدار ۳ تا ۴ فنجان در روز و بین غذاهای اصلی، بند آوردن ادرار را معالجه می کند وبهترین دارو بر ضد درد کیسه مثانه است. ۱۶) اگر ۴۰ تا ۵۰ گرم برگ خشک این میوه را در یک لیتر آب بریزید و آن را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه جوشانده و پس از ۱۰ دقیقه دم کشیدن و صاف کردن آن، به مقدار ۳ فنجان در روز بین غذاهای اصلی بنوشید، دردهای نقرسی و بسیاری از انواع رماتیسم را آرام می کند. ۱۷) اگر ۱۰۰ گرم برگ خشک تمشک را به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید و پس از دم کشیدن و صاف کردن آن را به عنوان محلول شستشو برای شستن بیماری برفک، جوش های صورت و یا هر نوع تحریکات دیگر پوست به کار ببرید ، اثر شفابخش دارد. ۱۸) تمشک دارای خاصیت ضد عفونی کننده است. ۱۹) تمشک به علت دارا بودن ویتامین های C وK برای اوره و فشار خون مفید است. ۲۰) برای معالجه کک و مک، ابتدا صورت را خوب بشوئید و سپس ورقه نازکی از این میوه به مدت یک ساعت روی صورت بمالید. این کار را چند بار تکرار کنید تا کک و مک صورت از بین برود. ۲۱) برگ تازه تمشک را اگر بپزند و روی محل بیماری های پوستی قرار دهند، بیماری را التیام می دهد. ۲۲) گوشت پردانه این میوه، دارای خواص توت فرنگی است و ترشی خون را از بین می برد. ۲۳) این میوه،عرق آور است؛ لذا بهترین زهکش سوراخ های پوست است.
گیاه شناسی تمشک
گونه تمشک در جنگلهای شمال کشور از گرگان ، آستارا و همچنین در آذربایجان و کردستان و بختیاری و لرستان و کرمان و خراسان و دامنه های جنوبی البرز انتشار دارد : و در الیکا واقع در شمال شرقی کندوان تا ۲۵۰۰ متری ارتفاع از سطح دریا دیده شده است انشعابات آن گرد آلود و بدون گوشه و ضلع با خارهای خرد و غده ای است و با جست های ریشه جوش تکثیر می شود. برگهایش غشائی و دارای کرکهای پراکنده است برگچه انتهایی آن تخم مرغی چهار گوش و با قاعده ای کم و بیش قلبی شکل است. گوشوارک های آن نیزه ای می باشد پا یک های گل آن خزی و با غده های فلسی است کاسه آن کرکدار و به میوه اتصال دارد.
مشخصات گیاه تمشک
گلهایش بیضی شکل و سفید و صاف و گرد آلود است. انواع تمشک که در شمال ایران به چشم می خورد دو نوع است : نوع اول تمشکهای دانه ریز که زود رس ترین تمشکها هستند و نوع دوم تمشکهای دانه درشت هستند و ۲ هفته پس از دانه ریز می رسند. منظور از دانه ریز یا درشت تک تک میوه های موجود در هر میوه مرکب است که در نوع اول ریز تر و در نوع دوم درشت تر است. از انواع تمشکهای خارجی معروفترین آنها عبارتند از : ۱- Theodor reimer از پر محصولترین تمشکها و برای باغ تمشک توصیه می شود. و در آمریکا بنام هیمالیا معروف است. ۲- Wilson زودرس ترین واریته تمشک است. ۳- Mammouth که میوه هایش حدود ۱۵ روز بعد از ویلسون می رسند. تمشکها به هوای آفتابی و گرم با کمی رطوبت نیاز دارند بادهایی با سرعت کم راتحمل می کنند ولی قادر به مقاومت در مقابل سرمای شدید به مدت زیاد نیستند. سرمای شدید (پائین تر از ۱۵ درجه زیر صفر) قادر است تمام شاخه هایش را تا سطح زمین بخشکاند ولی قسمتهای زیر زمینی آن (ساقه های زیرزمینی) سالم باقی مانده و در بهار بعد جوانه های تازه می دهند که از آنها شاخه های تازه روئیده و رشد می کنند. این شاخه ها در همان سال میوه نمی دهند و تنها در سال بعد به میوه می نشینند. بنابراین بعد از هر بار یخ زدگی گیاه باید انتظار یک سال بی میوه ماندن را داشت. تمشک در مناطق گرم و خشک در اثر گرمای شدید بخصوص کمبود رطوبت بشدت صدمه می بیند در مناطق پر باران آنرا در زمینهای نسبتاً بلند و مرتفع یا در زمینهای شیب دار می کارند در زمینهای پست و پرباران شرط موفقیت ایجاد یک زهکشی صحیح و برنامه ریزی شده است تا آب نتواند در آن جمع شود. آبیاری – بوته های تمشک به خشکی خاک حساس اند. خاک آنها باید دائماً مرطوب باشد ولی خیس بودنش را هم نمی توانند تحمل کنند زیرا خاکهای خیس و لجن زار در مدت نسبتاً زیاد باعث خفه شدن ریشه هایش گشته و گیاه را از بین می برد. کمبود رطوبت خاک می تواند محصول تمشک را تا نصف حتی تا یک سوم تقلیل دهد. در مناطق کم باران یا خشک آبیاری از ضروریات است در مناطق نسبتاً خشک بوته های تمشک را معمولاً حدود ۸ بار در سال آبیاری می کنند تاگیاه بتواند محصول زیاد تولید کند دفعات آبیاری به روش زیر تنظیم می شود. ۱- پیش از به گل نشستن یک نوبت. ۲- هنگام تشکیل میوه دو نوبت. ۳- زمان رسیدن میوه یک نوبت. ۴- پس از برداشت میوه تا اواسط پائیز سه نوبت ۵- آبیاری زمستان یک نوبت میزان آب مصرفی در هر آبیاری حدود ۵۰۰ متر مکعب در هر هکتار حساب می شود. کمبود آبیاری باعث می شود که ۱- میوه ها کوچک و کم آب و در نتیجه کمتر خوشمزه شوند. ۲- شاخه هایی که در سال آینده باید میوه دهنده قدرت جوانه زدنشان تصعیف کشته و در سال آینده کمتر محصول می دهد. ۳- برگها پیش از موعد زرد شده و بریزند.
تمشک در بارداری
تمشک میوه ای بسیار مفید است که مصرف آن در بارداری موجب پسر دار شدن و حفظ سلامت جنین میشود. تمشک سرشار از مقادیر زیاد فولات (نوعی از ویتامین B) است که رشد سلول ها را تسریع می بخشد و سلامتی جنین را بالا می برد. در طی حاملگی مقادیر کافی آن از صدمات مادرزادی مغز کودک و ستون فقرات او جلوگیری می کند. خوردن تمشک می تواند با افزایش سطح ویتامین C، منیزیم و اسید فولیک در بدن باعث افزایش باروری زنان و مردان گردد. همچنین آنتی اکسیدان های تمشک باعث حفظ سلامت اسپرم، بالارفتن موفقیت بارداری و کاهش ریسک سقط جنین می گردد.
منبع : jesarat